Tutte le antistorie  INDICE ANTISTORIE
L'ANTISTORIA

" Gesta Francorum et aliorum Hierosolymitanorum" - Liber I, iiii

Galea con pellegrini in Terra Santa di Konrad Grunenberg


At bellipotens Boamundus qui erat in obsidione Malfi, Scafardi Pontis, audiens uenisse innumerabilem gentem Christianorum de Francis, ituram ad Domini Sepulchrum, et paratam ad prelium contra gentem paganorum, coepit diligenter inquirere quae arma pugnandi haec gens deferat, et quam ostensionem Christi in uia portet, uel quod signum in certamine sonet. Cui per ordinem haec dicta sunt: 'Deferunt arma ad bellum congrua, in dextra uel inter utrasque scapulas crucem Christi baiulant; sonum uero "Deus uult, Deus uult, Deus uult!" una uoce conclamant. Mox Sancto commotus Spiritu, iussit preciosissimum pallium quod apud se habebat incidi, totumque statim in cruces expendit. Coepit tunc ad eum uehementer concurrere maxima pars militum qui erant in obsidione illa, adeo ut Rogerius comes pene solus remanserit, reuersusque Siciliam dolebat et merebat quandoque gentem amittere suam. Denique reuersus iterum in terram suam dominus Boamundus diligenter honestauit sese ad incipiendum Sancti Sepulchri iter. Tandem transfretauit mare cum suo exercitu, et cum eo Tancredus Marchisi filius, et Richardus princeps, ac Rainulfus frater eius, et Rotbertus de Ansa, et Hermannus de Canni, et Rotbertus de Surda Valle, et Robertus filius Tostani, et Hunfredus filius Radulfi, et Ricardus filius comitis Rainulfi, et comes de Russignolo cum fratribus suis, et Boello Carnotensis, et Alberedus de Cagnano, et Hunfredus de Monte Scabioso. Hi omnes transfretauerunt ad Boamundi famulatum, et applicuerunt Bulgariae partibus; ubi inuenerunt nimiam abundantiam frumenti et uini et alimentorum corporis. Deinde descendentes in uallem de Andronopoli; expectauerunt gentem suam, donec omnes pariter transfretassent. Tunc Boamundus ordinauit concilium cum gente sua, confortans et monens omnes ut boni et humiles essent; et ne depredarentur terram istam quia Christianorum erat, et nemo acciperet nisi quod ei sufficeret ad edendum.

Tunc exeuntes inde, uenerunt per nimiam plenitudinem de uilla in uillam, de ciuitate in ciuitatem, de castello in castellum, quousque peruenimus1 Castoriam; ibique Natiuitatem Domini solemniter celebrauimus; fuimusque ibi per plures dies, et quesiuimus mercatum, sed ipsi noluerunt nobis assentire, eo quod ualde timebant nos, non putantes nos esse peregrinos, sed uelle populari terram et occidere illos. Quapropter apprehendebamus boues, equos et asinos, et omnia quae inueniebamus. Egressi de Castoria, intrauimus Palagoniam, in qua erat quoddam hereticorum castrum. Quod undique aggressi sumus, moxque nostro succubuit imperio. Accenso itaque igne, combussimus castrum cum habitatoribus suis. Postea peruenimus ad flumen Bardarum. Denique perrexit dominus Boamundus ultracum sua gente, sed non tota. Remansit enim ibi comes de Russignolo, cum fratribus suis. Venit exercitus imperatoris, et inuasit comitem cum fratribus suis, et omnes qui erant cum eis. Quod audiens Tancredus rediit retro, et proiectus in flumen natando peruenit ad alios, et duo milia miserunt se in flumen sequendo Tancredum. Tandem inuenerunt Turcopulos et Pinzinacos dimicantes cum nostris. Quos repente fortiter inuaserunt, et prudenter eos superauerunt. Et apprehenderunt plures ex illis, et duxerunt illos ligatos ante domini Boamundi presentiam. Quibus ait ipse, 'Quare miseri occiditis gentem Christi et meam? Ego cum uestro imperatore nullam altercationem habeo. Qui responderunt: 'Nos nequimus aliud agere. In roga imperatoris locati sumus, et quicquid nobis imperat nos oportet implere. Quos Boamundus impunitos permisit abire. Hoc bellum factum est in quarta feria, quae est caput ieiunii. Per omnia benedictus Deus. Amen.
Ma l'invincibile Boemondo impegnato nell'assedio del Ponte Rialzato di Amalfi, sentendo che stavano sopraggiungendo tantissimi Cristiani dalla Francia diretti al Santo Sepolcro, pronti a combattere contro i pagani, iniziò ad indagare quali armi di battaglia avessero con sé, quale emblema di Cristo portassero nel cammino e quale fosse il grido di guerra. Cose che in quest'ordine gli furono riferite: Hanno armi idonee a combattere, a destra o fra le scapole portano la croce di Cristo, il grido che lanciano all'unisono è 'Deus vult, Deus vult, Deus vult'.
Subito sospinto dallo Spirito Santo ordinò che il suo preziosissimo pallio fosse tagliato per ricavarne immediatamente tante croci. Iniziò, quindi, ad aggregare a sè la maggior parte dei cavalieri impegnati nell'assedio, al punto che il conte Ruggero rimasto quasi solo nel suo rientro in Sicilia si lamentava di non meritare una siffatta perdita di uomini. Poi Boemondo, dirigendosi verso la sua terra, onorò l'impegno di intraprendere la spedizione in Terra Santa. Infine attraversò il mare con il suo esercito assieme a: Tancredi figlio di Marchisio, il principe Riccardo, il fratello di lui Rainulfo, Roberto di Ansa, Ermanno di Canne, Roberto di Sorda Valle, Roberto figlio di Tostano, Unfredo figlio di Rodolfo, Riccardo figlio del conte Rainolfo, il conte di Rossignolo con i suoi fratelli, Bello Carnotense, Alberedo di Cagnano e Unfredo di Monte Scaglioso.
Tutti costoro sotto il comando di Boemondo sbarcarono nei territori della Bulgaria, dove trovarono una gran quantità di grano, vino e altri alimenti. Quindi scendendo nella valle di Adrianopoli, attesero gli altri crociati per poter fare la traversata tutti assieme. A quel punto Boemondo convocò i suoi uomini, rassicurandoli e raccomandando a tutti di essere buoni e umili e di non darsi a saccheggi, trattandosi di terra abitata da cristiani, e di limitarsi a prendere solo quanto bastava a sfamarsi.

Partiti, quindi, da lì attraversarono un vasto territorio tra campagne, città, castelli finchè non giungemmo1 a Castoria, dove celebrammo solennemente il Natale. Vi restammo per molti giorni e cercammo di fare acquisti, ma quelli di lì non vollero ascoltarci, in quanto giustamente avevano paura, non ritenendoci pellegrini, ma gente che voleva occupare terre e ucciderli, ragion per cui acchiappavamo buoi, cavalli e asini e ogni cosa trovavamo. Usciti da Castoria, entrammo in Palagonia, dove c'era un castro di certi eretici, che circondato da ogni parte, dopo poco soggiacque al nostro dominio. Così datogli fuoco, lo bruciammo con tutti i suoi abitanti. Poi giungemmo al fiume Bardano, da dove Boemondo continuò l'avanzata con buona parte dei suoi. Rimase il conte di Rossignolo assieme ai suoi fratelli.
Sopraggiunse l'esercito imperiale che sopraffece lui, i fratelli e quanti erano assieme. Saputo ciò Tancredi ritornò indietro, e buttatosi nel fiume li raggiunse assieme a duemila uomini che lo seguirono nelle acque. Infine trovarono Turcopoli e Pinzinaci che combattevano con i nostri. Li attaccarono subito con violenza e abilmente li sopraffecero. Ne catturarono molti portandoli legati al cospetto di Boemondo, che disse loro: «Miserabili, perchè uccidete gente di Cristo e mia? Io non ho alcun dissidio col vostro imperatore». Ed essi risposero: «Non possiamo fare diversamente. Siamo mercenari dell'imperatore e qualunque cosa ci ordini dobbiamo eseguirla». Boemondo li lasciò andare. Questa battaglia avvenne mercoledì, giorno del digiuno (le Ceneri). Dio sia benedetto per tutto ciò. Amen.
San Marco Argentano, 9 giugno 2023

Trascrizione e traduzione: Paolo Chiaselotti

1 Dalla persona verbale usata, ovvero dalla terza persona plurale alla seconda plurale, sembrerebbe che il narratore e altri si siano uniti agli uomini di Boemondo nel tratto tra Adrianopoli e Castoria.
  Debbo ritenere che essi facessero parte del gruppo proveniente dalla Francia.

Testo latino tratto dal sito https://www.thelatinlibrary.com/medieval.html


up
LA STORIA LE STORIE

info@lastorialestorie.it